Spotkanie z żubrami

Seniorzy z Filii nr 3 MOPS Kraków odwiedzili w Nadleśnictwu Kobiór – Ośrodek Hodowli Żubrów i Edukacji Leśnej w Jankowicach. Piękna pogoda, wysokie lasy i spotkanie z Żubrami królami polskich borów, chociaż muszą być chronione w specjalnych zagrodach.

Dzięki wspaniałej przewodniczce Pani Annie Tarkowskiej, która jest Specjalistką ds. edukacji, promocji i zamówień publicznych w Ośrodku Hodowli Żubrów – Jankowice k/Pszczyny.

Przekazuje informacje o tym ważnym miejscu dla przyrody i hodowli Żubrów. Materiał dostarczyła Pani Anna Tarkowska. A oto fragmenty, cytuje:

… Rezerwat „Żubrowisko” położony jest w środkowej części kompleksu Lasów Pszczyńskich. Jest największym rezerwatem województwa śląskiego. Utworzony został z powodu istnienia na tym obszarze zamkniętej, zachowawczej hodowli żubrów linii pszczyńskiej.

Obszar hodowli żubrów w obecnym kształcie powstawał od 1948 r. przez kolejne okresy gospodarcze, do obecnego kształtu. Obecnie jest jednym z lepszych ośrodków hodowli żubrów, tak pod względem zagospodarowania jak i wyników hodowlanych.

Zbiorowiska roślinne, a także chronione gatunki roślin i zwierząt mają w rezerwacie znaczenie drugorzędne. Siedliska w większości zostały przekształcone, a drzewostany są wtórne, nieznanego pochodzenia. Jednak stwierdzono w rezerwacie stanowiska roślin chronionych i regionalnie zagrożonych: rosiczka okrągłolistna, bagno, borówka bagienna, wełnianka pochwowata, żurawina błotna.

 

W 2005 r. odnaleziono w rezerwacie larwy i postacie doskonałe (samice) chrząszcza jelonka rogacza, gatunku objętego ochroną ścisłą. Odnaleziono także pachnicę dębową. Możliwe jest występowanie kozioroga dębosza, co ma związek z obecnością na obszarach hodowlanych żubra i licznych bardzo starych, przekraczających nawet 300 lat, okazów dębów. Gniazduje tu także bocian czarny i bielik zwyczajny.

 

W granicach rezerwatu funkcjonuje wydzielona część o przeznaczeniu turystycznym

i edukacyjnym. Odgraniczona część rezerwatu służy do zachowania pszczyńskiej linii żubrów a jednocześnie pozwala na zwiedzanie zagrody i obserwację stada bez nadmiernego niepokojenia zwierząt, Ścieżka edukacyjna i zagroda pokazowa są związane z Ośrodkiem Edukacji Ekologicznej, otwartym w październiku 2006 r. położonym przy granicy rezerwatu.

Ścieżka dydaktyczna w ramach Ośrodka Edukacji Ekologicznej „Pszczyńskie Żubry” w Jankowicach Ścieżka dydaktyczna „Babczyna Dolina” biegnąca fragmentem granicy rezerwatu oraz liniami i drogami obok łąki „Wybierka” i obok zbiorników wodnych na Korzeńcu…

Historia żubra w lasach pszczyńskich

… Pierwszych prób osiedlenia żubrów na Górnym Śląsku dokonano w roku 1865; książę pszczyński Jan Henryk XI Hochberg dokonał zamiany z carem Aleksandrem II – 20 jeleni z lasów pszczyńskich na 4 białowieskie żubry.

Do leśnictwa Wygorzele w Nadleśnictwie Murcki sprowadzono 1 byka i 3 krowy w wieku 2-3 lat. Zwierzęta przywiezione wiosną transportem kolejowym do stacji Murcki, zostały umieszczone w zagrodzie o powierzchni 2 ha. Rok później zostały przeniesione do ogrodzonego zwierzyńca „ObertOrsten” (Górne Lasy Pszczyńskie) o pow. 600 ha.

W latach 1880 i 1900 do stada sprowadzono dwa samce z berlińskiego ogrodu zoologicznego oraz w roku 1909 samca z Drezna. W 1893 roku do stada dołączyło 5 krów z Białowieży. Ostatecznie 12 (4/8) osobników to założyciele linii hodowlanej żubrów pszczyńskich.

W roku 1891 zwierzęta zostają umieszczone w Nadleśnictwie Pszczyna w zwierzyńcu „Niederforsten” (Dolne Lasy Pszczyńskie), bytując na powierzchni 11 tysięcy hektarów w kompleksie leśnym obejmującym teren od Cielmic do Jankowic pod Pszczyną, a centralny punkt stanowi zimowa szopa pokarmowa w Międzyrzeczu. W tym okresie hodowla miała charakter hodowli wolnej, z niekontrolowaną reprodukcją i okresowym dokarmianiem żubrów zimą…

… Do 1936 roku żubry pszczyńskie pozostają własnością książąt pszczyńskich. W latach II wojny światowej przechodzą pod zarząd władz okupacyjnych. Po jej zakończeniu ocalałe zwierzęta umieszczono w 3 hektarowej zagrodzie, którą następnie powiększono w 1947 roku do 40 ha.

W 1948 roku z inicjatywy Dyrekcji Lasów Państwowych Okręgu Śląskiego rozpoczyna się budowa rezerwatu o powierzchni 700 hektarów. Na tym terenie żubry przebywają do czasów obecnych…

Udział pszczyńskich żubrów w restytucji gatunku

… Wśród 12 żubrów, które wzięły udział w restytucji gatunku były dwa osobniki pszczyńskie: Planta i Plebejer. Dzięki potomstwu Planty i Plebejera nastąpiło odrodzenie hodowli w Pszczynie (1923 rok). Potomstwo urodzone z tej pary było rodzicami samca Plisch który miał fundamentalne znaczenie dla restytucji żubrów w Białowieży. 3 letni byk Plisch został przywieziony do Białowieży w 1936 roku. Do chwili śmierci w 1951 roku był ojcem 45 cieląt, z których 14 (5/9) brało udział w restytucji żubrów w Puszczy Białowieskiej.

Stado liczące 40 sztuk jest w bardzo dobrej kondycji. Od 2006 r. ograniczono ilość osobników linii pszczyńskiej w zagrodzie głównej. Jest ona prowadzona w zagrodzie hodowlanej przy ośrodku… .

Zapraszamy na stronę www.kobior.katowice.lasy.gov.pl

(zdjęcia chroni  prawo autorskie)