Stacja PKP Kraków – Podgórze

Nareszcie wrócono do tradycyjnej i historycznej nazwy Stacji PKP Kraków – Podgórze w miejsce wymyślonej Kraków – Krzemionki. Postęp prac przy tej ważnej inwestycji jest oszałamiający. Przekazanie pasażerom to już dzieli tylko kilka tygodni.

Ta inwestycja wraz z kolejową obwodnicą i po remoncie Stacji Kraków – Zabłocie to nowy ważny węzeł nie tylko dla potrzeb przewozów kolei pasażerskich, ale też towarowych. Pominięcie stacji PKP Kraków – Płaszów spowoduje skrócenie przejazdów w kierunku Skawiny, Oświęcimia, Zakopanego itd.

Stacja PKP Kraków – Podgórze w swej nowoczesnej szacie jest prawie gotowa w około 97 %. Realizatorem tego obiektu jest ekipa budowlana kierowana przez Kierownika Budowy, Pana Tomasza Wójcika z Budimexu i nadzorem inwestycyjnym PKP Polskie Linie Kolejowe.

Z daleka już widać, że trwają prace wykończeniowe oraz odbiory techniczne, których zadaniem jest sprawdzenie jakości wykonanych prac oraz wydanie certyfikatów dopuszczających obiekt do obsługi ruchu pasażerskiego jak też spełnienia zabezpieczeń i dopuszczenie do ruchu kolejowego.

Obiekt składa się faktycznie z dwu części. Część peronowa z dwoma torami kolejowymi i na dole budynek stacyjny wraz z zapleczem technicznym, sanitarnym i obsługi podróżnych. W budynku, obok kas, pomieszczeń do obsługi pasażerskiej, poczekalnia, WC w tym też przystosowane dla osób niepełno sprawnych. Fasada budynku zamiast elewacji standardowej jest wyłożona obecnie modnym kamieniem.

Główne wejście tak do budynku jak też na perony znajduje się od ul. Wielickiej.

Pierwszy przystanek komunikacji miejskiej dla autobusów mieści się przy wejściu na stację, natomiast przystanek krakowskich tramwajów mieści się zaledwie 50 m. Kolejne udogodnienie dla podróżnych to około 100 m dalej znajduje się Dworzec Miejskiej Komunikacji Autobusowej przystosowany do obsługi te autobusów turystycznych. 

Na peron w górnej część podróżni mogą się dostać ruchomymi schodami, windą lub tradycyjnie schodami. Z drugiej strony perony znajduje się kolejne zejście do przejścia podziemnego. Tam też znajduje się winda i tradycyjne schody wszystko bezpiecznie skomunikowane z głównym budynkiem stacyjnym.

Przejściem podziemnym możemy bezpiecznie z wymogami dla osób niepełno sprawnych na pl. Przystanek na wprost starego budynku stacji Podgórze jak też na postój taxi.

Zakończenie wszelkich prac ma nastąpić jeszcze w październiku br. Pierwsze pociągi do Zakopanego oraz Oświęcimia i dalej pojadą z nowym rozkładem kolejowym na początku grudnia 2017. Co to da? Przede wszystkim codziennie dla kilkudziesięciu tysięcy pasażerów nowoczesny szybki dojazd do szkoły, pracy. Dla turystów bezkolizyjne zwiedzanie tego regionu. Obiekt ten zostanie włączony do systemu SKM tj. Szybkiej Kolei Miejskiej nazywanej też Aglomeracyjnej.

Trochę z historii tej stacji, która też nazywana przystankiem kolejowym Kraków – Podgórze.

Dla ówczesnego Cesarskiego Miasta Podgórze 1 sierpnia 1884 r. to historyczna data z uwagi na wprowadzenie do eksploatacji odcinek kolejowy Oświęcim – Podgórze. Dla potrzeb kolei w 1898 roku wybudowano pierwszą w mieście Podgórze niepubliczną elektrownie kolejową. W 1899 wzniesiono ceglany budynek dworcowy na przystanku Podgórze – Miasto. Obecna stacja Kraków – Płaszów nosiła nazwę Podgórze. 

Stacja kolejowa Kraków Podgórze w okresie między wojennym spełniała wiele zadań tak dla ruch pasażerskiego jak też towarowego. W jej okolicy znajdowało się wiele składów, magazynów oraz fabryk, a tym samych liczne torowe rozgałęzienia.

Niestety w czasie II wojny światowej z uwagi na bliskość KL Płaszów, obozu pracy Liban oraz drogą tranzytową do KL Oświęcim – niestety spełnia smutną swoją misje.

Stacja cały czas miała też ważną misje przesiadkową dla podróżnych. To tu właśnie zaraz po II wojnie najbezpieczniej i najbliżej można było się dostać do pociągów np. relacji Zakopane – Warszawa itd. Stacja ta też obecnie jest ważnym puntem dla obsługi ruchu turystycznego. Znajduje się w sąsiedztwie: historyczny kopiec Krakusa, Stary cmentarz Podgórski, słynne Krzemionki z kościółkiem św. Benedykta i po austriackim fortem.  

Pierwsze po wojenne zmiany nastąpiły w latach 1950 – 1960 kiedy to przebudowano układ torowy w rejonie przystanku Kraków – Podgórze. Przebudowano łuki i dodano drugą parę torów łączących Kraków Płaszów z Bonarką. W okolicy przystanku tory kolejowe przełożone zostały na drugą północną stronę budynku. W związku z tym budynek stacyjny nie stał teraz równolegle do torów, co można uznać za ciekawostkę budowlaną. 

Niestety z powodów politycznych i gospodarczych oraz zmianach budowlanych zmieniono nazwę stacji na Kraków – Krzemionki. Przebudowa spowodowała częściowe wejście na teren starego podgórskiego cmentarza. Obecnie inwestorzy w porozumieniu z władzami miejskimi przywrócili historyczną nazwę Stacja Kolejowa Kraków – Podgórze. Obiekt ten znajduje się na terenie Dzielnicy XIII Kraków –  Podgórze.

Osobiście wspominam epizod związany z realizacją w 1959 roku filmu Awantura o Basię. Byłem uczniem Szkoły Podstawowej nr 29, która znajduje się kilkanaście metrów od tej stacji. Ja wraz z kolegami załapaliśmy się jako statyści do kilku filmowych ujęć podczas nagrań na tej stacji.

Film fabularny Awantura o Basię z 1959 roku był realizowany między innymi na terenie dworca Kraków – Podgórze oraz okolicy z udziałem takich gwiazd filmowych jak Małgorzatą, Potocką, Jerzym Kamasem, Leonardem Pietraszkiem, Bogumiłem Kobielą i innymi. Reżyserem była Mari Kaniewskiej. Scenariusz powstał na podstawie powieści Kornela Makuszyńskiego o tej samej nazwie. Premiera odbyła się 3 listopada 1959 roku na terenie Polski oraz światowa. Obok Krakowa film realizowano też na terenie Łodzi.

Na starym budynku dworca wisi tablica informacyjna o treści:…Stacja kolejowa na turystycznym szlaku kolejowym przez Karpaty… 

Miejmy nadzieje, że stary budynek stacji PKP Kraków – Podgórze, który znajduje się nie daleko Kopca Krakusa, b. obozu KL Płaszów - będzie zapisany do zabytków i atrakcją turystyczną na terenie Dzielnicy XIII Podgórze. Działacze tej dzielnicy jak też Stowarzyszenia Podgórze.pl oraz powstające Muzeum Podgórza w sąsiedztwie inwestycji łącznicy kolejowej postarają się dbać aby zabytki i historia tego regionu nie została zapomniana.

(zdjęcia i tekst chroni prawo autorskie)