Krakowska Konferencja Komisji Historycznej ZHP

W dniu 28 września Komisja Historyczna Chorągwi ZHP w Krakowie zorganizowała konferencję pt. Udział Harcerstwa w odzyskaniu i zachowaniu Niepodległości Polski.

Organizatorzy przedstawili Założenia programowe konferencji :

Andrzej Małkowski określił harcerstwo jako „skauting plus niepodległość”. Harcerstwo realizowało to założenie w okresie ponad 100 lat swego istnienia. W 95. rocznicę odzyskania niepodległości chcemy podjąć rozważania nad tym swoistym fenomenem obecnym od tak dawna w polskim społeczeństwie.

Równocześnie chcielibyśmy przy-pomnieć o 100. rocznicy powstania krzyża harcerskiego. Należy on do najważniejszych i najlepiej rozpoznawalnych symboli Harcerstwa. Jego dzieje oraz rola w systemie wychowawczym harcerstwa w pełni uzasadnia podjęcie rozważań naukowych na gruncie historii oraz pedagogiki. Dla gości zagranicznych konferencji przewidujemy wystąpienia informujące o roli i miejscu skautingu w ich krajach w przeszłości i obecnie.

Zapraszamy do Krakowa - jednego z tych miejsc, gdzie kształtowało się harcerstwo, na konferencję naukową „Udział harcerstwa w odzyskaniu i  zachowaniu niepodległości Polski na przestrzeni dziejów”, w czasie której będziemy zajmować się wkładem harcerstwa w dzieło odzyskania i zachowania niepodległości oraz dziejami i rolą krzyża harcerskiego.

Preambuła otwarcia konferencji, którą odczytał hm dr Janusz Wojtycza Przewodniczący Komisja Historyczna Chorągwi ZHP w Krakowie

Druhny i druhowie!

Otwierając dzisiejszą konferencję, chciałbym odnieść się jeszcze raz do bardzo zaszczytnego aktu, którego byliśmy świadkami przed chwilą. Jest to wyróżnienie dla naszej komisji, działającej  od 35 lat, kiedy powstał zespół historyczny, wprawdzie nie powołany rozkazem komendy chorągwi, ale już prowadzący działalność.

Komisja Historyczna ZHP Chorągwi Krakowskiej została zorganizowana 10 stycznia 1980 r. i odtąd prowadzi nieprzerwaną działalność. W pracach Komisji uczestniczyło w tym okresie 56 instruktorów, w tym historyków i naukowców różnych specjalności, a obecnie liczy 24 członków. 

Efektem prowadzonych prac badawczych jest 29 książek, 2 płyty CD, 33 broszury oraz 690 artykułów i haseł słownikowych. W ostatnich latach członkowie Komisji w dużej mierze przyczynili się do powstania trzech tomów „Harcerskiego Słownika Biograficznego”, przygotowując ponad 30% haseł słownikowych. Ponadto pod kierunkiem członków Komisji powstały 22 prace magisterskie oraz 24 prace dyplomowe o tematyce harcerskiej.

Komisja była organizatorem 4 konferencji naukowych, 9 wystaw, 12 międzynarodowych spotkań kolekcjonerów skautowych oraz szeregu spotkań poświęconych pamięci wybitnych instruktorów harcerskich chorągwi. Zainicjowała i doprowadziła do odsłonięcia 16 tablic poświęconych wybitnym postaciom i upamiętniających miejsca związane z historią harcerstwa.

Podjęła opiekę nad grobami harcerskimi, lokalizując dotychczas ponad 300 grobów oraz przeprowadziła akcję dekoracji ok. 150 grobów zasłużonych instruktorów harcerskich wizerunkami krzyża harcerskiego na terenie całego województwa małopolskiego, a nawet poza granicami kraju.

Obecna konferencja jest czwarta (właściwie piąta, jeśli liczyć konferencję z 1981 r.). Pierwszą w ostatnich latach zorganizowaliśmy 4 grudnia 2006 r. w 50 rocznicę odrodzenia harcerstwa w Krakowie. Inicjatorem jej był dh hm. W. Cieślewicz. Wówczas był z nami szereg druhen i druhów, członków, współpracowników i sympatyków naszej Komisji. Pozwólcie Druhny i Druhowie, że ich w tym momencie wspomnę. Historia harcerstwa, którą się zajmujemy, to również oni. Proszę o powstanie, a ja odczytam...

Lista zawierała kilkanaście nazwisk zmarłych w ostatnim okresie instruktorów z Małopolski. Konferencję prowadził druh hm prof. dr hab. Janusza Orkisza. Lektorami konferencji byli między innymi:

- hm prof. dr hab. Józef Lipiec z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który przedstawił wykład pt. Wartość niepodległości,

- hm dr Tadeusz Perzanowski - Kraków, który przedstawił wykład pt. Zapomniane epizody walki i programy harcerskich komend na rzecz zachowania niepodległości Polski,

- hm mgr Stanisław Dąbrowski z Komisji Historycznej ZHP Lublin, który przedstawił wykład pt. Udział harcerzy Miasta Lublina w odzyskaniu i zachowaniu niepodległości Polski na przestrzeni dziejów,

- hm dr Katarzyna Marszałek z Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, która przedstawiła wykład pt.  ZHP jako organizacja wychowująca obywateli dla potrzeb Polski w latach 1918–2012,

- dr Irena Kozimala z PWSW w Przemyślu, która przedstawiła wykład pt. Szare Szeregi w Chorągwi Lwowskiej 1939–1941,

- hm mgr Paweł Miłobędzki z Komisji Historycznej ZHP Kraków, który przedstawił wykład pt.  Działalność Samodzielnej Komendy Krakowskiej Chorągwi Harcerzy w okresie X 1939–I 1940,

hm. prof. dr hab. Andrzej Jaczewski z Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomiczna w Warszawie, który przedstawił wykład pt. Szare Szeregi w Milanówku

To tylko fragment listy lektorów i tematów konferencji. Imprezą towarzyszącą były targi harcerskich pamiątek. Natomiast szkoda, że media krakowskie nie były zainteresowane tą problematyka. Natomiast na sali konferencyjnej Rady Miasta Krakowa zasiadły druhny i druhowie tak z ZHP jak też ZHR drużyn nie tylko z Krakowa.

(zdjęcia i materiał jest chroniony prawem autorskim)